Sinemayı Anlamak Ve Sanat Meselesi…

Bölüm 1

Bir sinema sever olarak bir film çekmeyi, oynamayı, bu filmi yayınlamayı, izletmeyi vs. ilk kez düşünen ve gerçekleştiren insanları hep merak etmişimdir.
Sonunda bilgisayarın başına geçtim ve bu konudaki merakımı gidermek için bir araştırma yaptım. Benim gibi bu konuya ilgi duyan arkadaşlarımın ilgisini çekeceğini ve bu konuda değişik bilgileri olan arkadaşların bilgilerinden faydalanabileceğimi düşündüm. Şimdi gelelim araştırmamın sonuçlarına… “The Great Train Robbery” yani “Büyük Tren Soygunu” isimli 1903 yapımı, on dört sahne içinde bir tren soygununu ardından kaçışı ve soyguncuların yakalanışını anlatan filmin Dünyadaki ilk film olduğu görüşü hakimdir. Şöyleki sinema tarihçileri bu filmi hem ilk “konulu film” hemde ilk “Western” olarak nitelendirmiştir.

Edwin S. Porter‘ ın Yönettiği ve 10 Dk süren bu filmin oyuncuları A.C. Abadie, Gilbert M. Anderson,George Barnes ve diğerleridir.Bu filmin video görüntülerine http://www.youtube.com/watch?v=Bc7wWOmEGGY linkinden ulaşabilirsiniz. Yönetmenliğini Auguste Lumière ve Louis Lumière kardeşlerin yaptığı “Arrival of a Train at La Ciotat” (bir trenin la ciotat garına gelişi) 1895 Fransız yapımı bir filmdir.Bu film ise bir trenin la ciotat isimli bir tren garına gelen trenden inen ve trene binen insanların yaklaşık 1 dakikalık görüntülerinden oluşmakta. Bu filmde trenin gelişi sırasında kamera açısı ilk kez bilinçli olarak kullanılmış olup kamera hafif sağ çapraza yerleştirilmiştir.

28 aralık 1985 günü paris’te grand cafe’de ilk defa izleyici karşısına çıkan “Arrival of a Train at La Ciotat” isimli filmin video görüntüleri: http://www.youtube.com/watch?v=1dgLEDdFddk

Yönetmenliğini Georges Méliès‘ ın yaptığı 1902 Fransız yapımı “Le voyage dans la lune ” (Ay’a Seyahat) isimli filmde ise Ay ve oradaki ilginç dünya anlatılmaktadır. Dünyanın iki makara uzunluğundaki ilk filmi olarak kabul edilen Ay’a Seyahat, aynı zamanda ilk kurgulu ve ilk Bilimkurgu filmi olarak kabul edilmektedir.
Bazı kaynaklarda yine “The Great Train Robbery” nin ilk Western olduğu söylenmekte ve bu filmin yönetmeni Edwin S. Porter’ ın Değişik çekim ölçekleri (uzak ve yakın çekim vb.) ve kamera araçlarını (kameranın sağa veya sola hareket ettirilmesi vb.) kullanan ilk yönetmen olduğu belirtilmektedir. Diğer taraftan ilk film gösteriminin yapıldığı mekanı “Arrival of a Train at La Ciotat” isimli filmin ilk kez gösterildiği mekan olan Paris’teki “Grand Cafe” olarak belirten kaynaklarda mevcuttur. İşte burada bir tartışma noktası oluşuyor. İlk film gösterimi denildiğine göre gösterilen film olan “Arrival of a Train at La Ciotat” Dünyadaki İlk Film olarak kabul edilmiş oluyor. Yönetmenliğini James Williamson’ ın yaptığı 1901 İngiltere yapımı, 5 dakikalık “Fire” (Yangın) isimli filminde Dünyadaki ilk Kurgulu Film olduğu söylensede, Edwin S. Porter’ın, hareketli ve gerilimli sahnelerde yakın ve kısa çekimleri kullanması, kamerayı hareket ettirmesi ve arka gösterim tekniğini uygulaması nedeniyle, The Great Train Robbery Dünyadaki ilk gerçekçi film olduğu görüşüne katılmakla beraber yine de o zamana ilişkin % 100 güvenebileceğimiz bir kaynak mevcut olmadığı için Dünyanın İlk Filmi şudur diye bir şey de söylemek çok doğru gelmedi bana. Hatta bu araştırmam sonunda “Dünyadaki İlk Film”in aslında bahsi geçen isimlerden başka kayıtlara geçmemiş veya geçirilmemiş olan bir film olabileceğini düşünmekteyim. Siz ne dersiniz?…

———————————————————————————————————-

Neyse ki konumuz bu değil yukardaki metni internette bir sinemaseverden aldım hem sinemanın ilk günleri hakkında bilgi edinmiş olduk biraz. Sinemayı anlamak dedik, aslında sinema bir sanat olduğuna göre ilk önce insanın bir sanat anlayışına sahip olması gerekir ki bizim ülkemizde farklı bir sanat anlayışı işlemektedir. Bana göre her bir sinema filminin her karesi senaryo yazarının filmi yöneten yönetmenin ve sanat yönetmeninden kaptığı bazı şeyleri içinde gizler ve yansıtır, mesela karşılıklı konuşma sahnelerinde her kare bir şeyi aktarır bize oyuncunun hareketleri konuşması v.s binlerce kareden oluşan sinema filmlerinin her karesinde bir şeyler gizli olduğunu unutmamak gerek bence bu sadece sinema hakkındaki giriş fikrimdi….Flip Book’ları biliriz aslında birazda geçmişten günümüze sinemanın mantıklsal gelişiminin kökü burdan gelmektedir. Yani kamera tarihçelerine baktığımız zaman ilk sinema filmlerininin arka arkaya dizilmiş resimlerden oluştuğunu biliyoruz başka bir makaledede aslında bu kameraların gelişimini konu alıcam. Flip Book makalesinide sitemizde bulabilirsiniz ayrıca . Günümüzdeki en son teklonojik kameralarıda bu mantığın tek bir aygıtta toplanmış bir biçimi olarak düşünebiliriz bir fotoğraf makinası düşündüğümüzde hızlı fotoğraf çekiminde arka arkaya hızlı 10 fotoğraf çeker ki birinin hareketlerini çektiğimizde yine bir film elde ederiz değilmi işte günümüz kameraları bunu bize daha hızlı bir şekilde elde etmemizi sağlıyor farkı bir anlayışla.

Dünyanın en eski kameralarından

2. Bölüm de tekrar görüşmek üzere